Maksim Gorki

Kısaca: Aleksey Maksimoviç Peşkov, (d. 28 Mart 1868 – ö. 18 Haziran 1936). Sovyet/Rus yazar, 1 Mayıs marşının söz yazarı, sosyalist gerçekçi yazımın öncüsü politik eylemci. ...devamı ☟

Maksim Gorki
Maksim Gorki



Gorky, Leo Tolstoy (solda) ile birlikte
Gorky, Leo Tolstoy (solda) ile birlikte
Maksim Gorki 1868-1936 yıllarında yaşamış Rus hikaye ve dram yazarı. Asıl ismi Aleksey Maksimoviç Peşkov’dur. Nizni Navgorod’da doğdu. 1901’de 26 Adam ve Bir Kız, yine 1901 de Yolculuk Arkadaşım adlı kısa hikayeleriyle ve 1907 yılında Anne, 1910 yılında da Bir İtiraf adlı eserleriyle kısa sürede ün yaptı. Moskova’da 1902 yılında tarihi tiyatro sergisinde Na dne adlı eseri en iyi oyun seçilerek birincilik kazandı. Sonraki dramları 1924’te Yargıç, 1932 Yegor Bulichev adlı eserleridir.

Rusya’daki aşağı tabakaların hayatını açık bir şekilde kendi intibalarıyla hikaye ve oyun yazılarında ortaya koydu. Aktif bir çalışmayla iyi bir reform yapılması gerektiğine inandığını eserlerinde belirtti. 1917 yılında açık olarak devrimcilik fikirlerini yaymak istediğinden çalışmalarına sansür kondu ve sonunda tevkif edildi. Her ne kadar Gorki kabiliyetli bir yazar ise de, Tolstoy ve Dostoyevski veya Chekhov’un seviyesine yükselemedi. Na dne adlı eserinde birinci sınıf halkın yaşayışını ortaya koydu.Rusya’da komünizmin yerleşmesi için çok uğraştı, fakat komünizmin yerleşmesinden sonra Stalin tarafından öldürtülmüştü.

Kültür Bakanlığı yayınlarından Bir Devin Düşüşü adlı eser, akıcı bir üslupla onun hayatını dile getirmiştir.

Hayatı

Gorki, nakliyecilik yapan babasını 5 yaşındayken kaybeder, annesi yeniden evlenince doğum yeri olan Novgorod'a döner. 11 yaşında tamamen öksüz kalır ve anneannesi ve büyük babası tarafından Astrahan'da büyütülür. Masalları ile büyüdüğü anneannesinin üzerinde büyük etkisi vardır. Gorki yalnızca birkaç ay okula gidebilir. 8 yaşında çalışmaya başlar, bu sayede Rus işçi sınıfının yaşamını yakından tanır. Bir gemide bulaşıkçılık yaparken okuma merakı sarar. İlk gençlik yıllarını Kazan'da geçiren Gorki, Aralık 1887’de intihar girişiminde bulunur. Sonraki 5 yıl boyunca değişik işlerde çalışarak, daha sonra yazılarında kullanacağı pek çok izlenimi edindiği büyük Rusya turuna çıkar. Gorki'nin daha sonra eserlerinde görülen güçlü betimlemeler ne kadar keskin bir gözlemci olduğunu gösterecektir.

Yazarlık Kariyeri



1892 yılında Tiflis’de Kafkasya gazetesinde çalışmaya başladı. Yoksullukla ve acıyla dolu bir hayat sürdüğü için Rusça’da acı anlamına gelen Gorki takma adını kullanmaya başladı. 1895'te St. Petersburg'da yayınlanan bir dergide çıkan Çelkaş adlı öyküsü ile ünlendi. Ardından Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız öyküsü yayınlandı....

Ünü hızla yayıldı. Bu öyküler kadar başarılı olmayan bir dizi roman ve öykü daha yazdı. Gorki’nin 1898 yılında yayınlanan ilk kitabı Hikaye Denemeleri (Очерки и рассказы) çok beğenilir ve yazarlık kariyerinin başlatangıcı sayılır. İlk romanı Foma 1899'da basıldı. Bu dönemde sağlam bir olay örgüsü kuramaması ve yaşamın anlamı üzerine uzun felsefik tartışmalara girmesi romanlarının başarısını düşürür. 1906'da yazdığı ve Rus Devrimi'ne adadığı Ana en başarılı romanıdır. 1899-1906 arasında St. Petersburg'da yaşar. Gorki, Çar rejimine açıkça karşı çıkmış ve bu yüzden birçok kez tutuklanmıştır. Çarlık tarafından kontrol ve baskılara maruz kalmıştır. 1901'de Fırtına Kuşunun Türküsü isimli kısa şiiri yüzünden tutuklandı. Kısa sürede serbest kaldı, Kırım'a gitti.

Gorki birçok devrimci ile tanıştı. Lenin’le tanıştığı 1902 yılından itibaren aralarında yakın bir arkadaşlık oluşmuştur.

1902 yılında Rusya Edebiyat Akedemisi'ne seçilir. Ancak Çar II. Nikolas buna izin vermez. Anton Çehov ve Vladimir Korolenko bu tavrı protesto eder ve Akademiden ayrılır.

Başarısız olan 1905 Rus Devrimi sırasında Peter ve Paul Kalesi'nde kısa bir süre daha hapis kalır. Gorki Güneşin Çocukları adlı oyununu yazar.

Ekim Devrimi ve Gorki

Gorki 1905'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne resmi olarak üye olur ve bolşeviklerle beraber hareket eder.

1905 Devrimi'nde önemli bir rol oynayan Bilgi isimli bir yayınevi kurar. 1906'da ABD'ye seyahat eder aynı yıl Rusya'dan ayrılıp İtalya’da Kapri Adası'ndaki villasında yaşamaya başlar. 1913'te tekrar Rusya'ya döner ve Rusya'nın I. Dünya Savaşı'na girmesine karşı çıkar.

I. Dünya savaşı sırasında Petrograt'taki dairesi Bolşevik ofisi gibi çalışmaya başlar. Lenin’in devrim fikrini erken bulan Kamenev ve Zinovyev’in eleştirel yazıları Gorki’nin gazetesi Yeni Hayat’da basılır. Gorki de gazetesinde Bolşeviklerin iktidara el koymasını eleştirir. 1918'de Bolşeviklerin Vakitsiz Düşünceleri isimli makalelerini yayınlar.

Lenin Gorki ile dostluğuna zarar vermek istememiş bu dönem boyunca kendisini ikna etmeye çalışan uzun mektuplar yazmıştır.

Lenin'in Gorki'yle 1919'daki yazışmalarında Petrograd’ın boğucu havasının ve çevrenin onu kötü etkilediğini ve bir hava değişikliğine ihtiyacı olduğunu düşündüğünü yazmıştır.Bu mektuplarda Olayların Pentograd’dan göründüğü gibi olmadığını gelmek isterse bu tür bir ziyareti planlayabileceklerini yazmış, bu tür fikir ve davranışların hayatı kendisi için zorlaştıracağını söylemiştir.

Ancak Komünist Enternasyonal Dergisi'nde Gorki’nin yazdığı bazı yazıları yakışıksız bularak 31 Haziran 1920’de Politbüro’ya bu tür makelelerin Komünist Enternasyol’de yayınlanmaması gererektiğini belirten mektubunu göndermiştir.

Bu yıllar Gorki ile Bolşeviklerin fikir ayrılıkları olarak tanımlanacak tartışmalarla geçmiştir. Zira devrimin hemen yapılması konusunda Lenin’le fikir birliğinde olmayan birçok parti üyesi bulunmaktadır. Ancak Gorki’nin Parti ile ilişkisinde tam anlamı ile bir kopukluk veya destekten bahsetmek mümkün değildir.

Ağustos 1921'de bir yazar arkadaşı ve Anna Ahmatova'nın kocası Nikolay Gumilyov'un Petrograd Çeka'sı tarafından monarşist görüşleri nedeni ile tutuklandığını öğrenir. Gorki arkadaşının bizzat Lenin tarafından bırakılmasını sağlamak için hemen Moskova'ya gider. Ancak Petrograd'a döndüğünde Gumilyov'un zaten öldüğünü öğrenir. Ekim ayında tüberküloza yakalanır ve İtalya'ya göçer.

1921-1929 arasındaki yıllarını tekrar İtalya'nın Sorrento kentindeki villasında geçirmiştir. 1929'dan sonra SSCB'ni birçok kez ziyaret etmiştir. Haziran 1929'da Gorki Solovki'yi ziyaret etmiş ve batıda kötü bir üne sahip olan Gulap Kampı hakkında olumlu şeyler yazmıştır. 1932'de Stalin Gorki'yi ülkeye kesin dönüş yapmaya çağırmış ve ülkesinde büyük bir memnuniyetle karşılacağını garantilemiştir.

Aleksandr Solzhenitsin'e göre Gorki kendi ilgileri nedeniyle dönmüştür. Gorki’nin Faşist İtalya'dan geri dönüşü Sovyet zaferinin büyük bir propagandası olur. Gorki'ye Lenin Nişanı verilir ve eskiden milyoner Ryabuşinskiy'e ait olan ve şimdi Gorki Müzesi olan Moskova'daki malikaneye yerleştirilir. Şehir dışında da bir yazlık ev tahsis edilir. Moskova'nın büyük caddelerinden biri olan Tverskaya Caddesi'ne ve doğduğu şehire adı verilir. 1990’da şehrin adı tekrar Nizhni Novgorod olarak değiştirilecektir.

1930'larda dünyanın en büyük uçaklarından olan Tupolev ANT-20'ler de Maksim Gorki olarak isimlendirilmişlerdir.

Ancak Stalinist baskı arttıkça ve özellikle 1934 yılının aralık ayındaki Sergey Kirov Suikastı'ndan sonra Gorki Moskova'daki evinde bir nevi hapis hayatı yaşamıştır. Son dönem yapıtlarının hemen hepsinde devrim öncesi dönemi ele almıştır.

Ölümü

Oğlunun Mayıs 1935’deki ani ölümünü takiben Gorki de, 1936 yılında Haziran ayında öldü. Her ikisinin de ölümü şüphe altındadır. Zehirlendikleri iddia edilmiş, ama bu iddia hiç bir zaman ispatlanamamıştır. Gorki’nin cenaze töreninde tabutu taşıyanlar arasında Stalin ve Molotov da yer alacaklardır.

1938’de Buharin’in mahkemesinde Gorki’nin NKVD başkanı Yagoda tarafından öldürüldüğü itiraf edilmiştir.

Eserleri



Roman



Öykü



Oyun



Anı/otobiyografi

Kaynaklar

Vikipedi

Maksim Gorki

İngilizce Maksim Gorki kelimelerinin İspanyolca karşılığı.
Maksim Gorki (escritor y dramaturgo ruso)

Maksim Gorki

İngilizce Maksim Gorki kelimelerinin Fransızca karşılığı.
Maksim Gorki, nom d'écrivain de Aleksey Maximovich Peshkov (1868-1936), écrivain, romancier et dramaturge russe

Maksim Gorki

İngilizce Maksim Gorki kelimelerinin Almanca karşılığı.
Maksim Gorki (1868-1936, russischer Autor)

Maksim Gorki

İngilizce Maksim Gorki kelimelerinin İtalyanca karşılığı.
Maksim Gorki (drammaturgo e romanziere russo)

Maksim Gorki

İngilizce Maksim Gorki kelimelerinin Portekizce karşılığı.
Maksim Gorki (contador e dramaturgo russo)

Maksim Gorki

Fransızca Maksim Gorki kelimelerinin İngilizce karşılığı.
n. Maksim Gorki, pen name of Aleksey Maximovich Pyeshkov (1868-1936), Russian author, father of Soviet literature and founder of soviet realism

Maksim Gorki

Almanca Maksim Gorki kelimelerinin İngilizce karşılığı.
n. Maksim Gorki, pen name of Aleksey Maximovich Pyeshkov, (1868-1936), Russian author

Maksim Gorki

İngilizce Maksim Gorki kelimelerinin Flemenkçe karşılığı.
Maksim Gorki (russisch verteller en toneelspeler)

Maksim Gorki

n. Maksim Gorki, pen name of Aleksey Maximovich Pyeshkov, (1868-1936), Russian author n. Maksim Gorki, pen name of Aleksey Maximovich Pyeshkov (1868-1936), Russian author, father of Soviet literature and founder of soviet realism

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Maksim Gorki Resimleri

Gorki Film Stüdyosu
6 yıl önce

dönüşündenden sonra 1948 yılında nihai ismi Maksim Gorki ismini almıştır. 1963-2004 yılları arasında Maksim Gorki Çocuk ve Gençlik Stüdyoları adını kullanmıştır...

Gorki Film Stüdyosu, 1915, 1924, 1933, 1936, 1948, 1950, 1963, 1975, 2004, Aleksandr Dovjenko Film Stüdyoları
Ayaktakımı Arasında
3 yıl önce

konuşulan ülkelerde Nachtasyl), Maksim Gorki'nin yazdığı ve en çok tanınan ve başarı elde etmiş tiyatro oyunudur. Gorki'nin 1901 kışında yazdığı Ayaktakımı...

Çocukluğum
6 yıl önce

Maksim Gorki'nin hayatını yazdığı üç kitaptan birisidir Çocukluğum. Daha 5 yaşındayken babasının ölümüyle başlar ve anneannesinin yanına yerleşmeleriyle...

Çocukluğum, Ekmeğimi Kazanırken, Kitap, Taslak, Maxim Gorki, ,
Küçük Burjuvalar
3 yıl önce

Burjuvalar Maksim Gorki tarafından kaleme alınmış bir tiyatro oyunudur. Gorki bu oyunu Moskova Sanat Tiyatrosu için yazmıştır. Kitap aynı zamanda Gorki'nin yazdığı...

FOMA
3 yıl önce

Foma (Rusça özgün adı: Фома Гордеев) Maksim Gorki'nin 1899 yılında yazdığı ilk romanıdır, aynı zamanda onun en önemli romanları arasında da yer almaktadır...

3G, UMTS, 1998, 1G, 2003, 2G, 4G, Avrupa, Bant genişliği, FOMA, HSDPA
Jale Aylanç
3 yıl önce

(Yaşar Kemal) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1992 Ayak Takımı Arasında : (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1990 Mefisto : Klaus Mann - Ankara Sanat...

Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız
6 yıl önce

Yirmialtı Erkek ve Bir Kız, Rus yazar Maksim Gorki'nin 1939'da yazdığı ve özyaşamını anlattığı kısa öykülerdendir. Yirmialtı adam, ağır koşullarda ve sefalet...

Rutkay Aziz
6 yıl önce

Kayıplar : (Riel Dorfman) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1988 Sonuncular : (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1987 Silahşörün Gölgesi : (Sean O'Casey)...

Rutkay Aziz, 1947, 1948, 1971, 1987, 1988, 1989, 1990, 1992, 1994, 1996